Seksueel geweld en seksueel misbruik bestaan. En het gebeurt altijd dichterbij dan we denken. Seksueel misbruik van kinderen wordt veelal gepleegd door familie of bekenden van de familie. Seksueel geweld, zoals aanranding of verkrachting veelal door mensen die het slachtoffer al langer kent, zoals een ex of een vriend. Ik vraag me al langer af hoe het komt dat mensen het gevoel hebben dit te kunnen of mogen doen en ga hierbij een poging doen het voor een deel te verklaren door te kijken naar hoe we met elkaar omgaan in de samenleving.
Overigens: de absolute meerderheid van de daders is man dus ik kies ervoor daders als mannelijk te omschrijven in dit artikel, ook als bestaan vrouwelijke daders wel degelijk. Man en vrouw zijn uiteraard ook nogal relatieve begrippen, maar omdat het anders wel erg ingewikkeld wordt qua tekst laat ik deze begrippen voor wat ze zijn en werk ik er mee in deze tekst.
Macht
Seksueel geweld heeft vaak met macht te maken. In control zijn, alles met het slachtoffer kunnen doen wat je wil. Een dader kan de touwtjes in handen hebben omdat het slachtoffer fysiek minder sterk is (zoals bij misbruik van een kind), of omdat de dader dreigt een wapen te gebruiken. De dader voelt zich daar machtig bij en heeft er een ziek soort gevoel van stoerheid bij. Volgens mij is het geen toeval dat het overgrote deel van de daders man is. In control zijn hoort bij het hardnekkige plaatje in onze samenleving van de “ideale man”. Jongens wordt slecht geleerd contact met hun emoties te maken. Empathisch en/of gevoelig zijn wordt gezien als zwak. Qua seksualiteit (zie menig pornofilmpje, waar jongeren tegenwoordig vrij makkelijk toegang toe hebben) wordt de man vaak neergezet als iemand die domineert en de vrouw als iemand die het ondergaat. Deze stereotypes helpen ook niet echt mee, verre van. Het hele man/vrouw beeld is toe aan een herziening. In eerste instantie zijn we allemaal gewoon mensen, wiens grenzen je te respecteren hebt. Geslacht doet er veel minder toe dan we denken.
Veel mensen denken bij seksueel misbruik overigens meteen aan pedoseksuelen, maar ongeveer 50% van de daders heeft een pedofiele geaardheid en 50% niet. Wat betekend dat 50% van de daders zich schuldig maakt aan seksueel geweld waarbij eventuele verliefde gevoelens voor het slachtoffer geen enkele rol spelen. Niet dat die eventuele gevoelens wat uit zou maken uiteraard. Seksueel contact tussen volwassene en kind is op geen enkele manier goed te praten.
Ontmenselijking
Iemand die zich schuldig maakt aan seksueel geweld of seksueel misbruik ziet en behandeld zijn “partner” niet als een ander mens, maar als een ding om zijn seksuele lusten op bot te vieren. Naar een eventueel nee van het slachtoffer wordt niet geluisterd of er is geen interesse in. In wezen zien we hetzelfde gedrag terugkomen in de maatschappij. Een deel van de mannen en jongens vinden het stoer om over vrouwen te praten als prooien. Als je seks hebt gehad met een vrouw heb je gescoord. In 2016 werd bekend dat binnen de groningse studentenvereniging Vindicat “banga-lijstjes” circuleren: In die lijstjes staan vrouwen, plus hun volledige naam, adres en telefoonnummer. “Het jaar 2016 siert zich namelijk door haar grote aantal hete herten”, staat in de inleiding. Het aantal sterren achter de naam van de vrouwen moet aangeven hoe goed ze zijn in bed.
Op een bekend festival waar ik een keer optrad sprak ik na afloop met twee meisjes die waren betast tijdens de dag. Zomaar. Tijdens het lopen over het terrein. Het zou ook vrij veel voorkomen daar.
En in onze maatschappij worden veel vrouwen die werken in de prostitutie behandeld als koopwaar. Niet alleen door de pooiers, maar ook door mannen die gebruik maken van hun diensten. Op de Amsterdamse wallen staan hele families door de ramen naar de vrouwen te staren en foto’s te maken als ware de vrouwen een toeristische attractie. Zie ook het boek van Sarah Forsyth die haar leven achter het raam omschrijft.
Kapitalisme
Onderdeel van onze westerse maatschappij is ook dat het mogelijk is als individu veel rijkdom je toe te eigenen. Als daders teveel macht hebben doordat ze bijvoorbeeld erg rijk zijn denken ze overal mee weg te kunnen komen. Ook met seksueel geweld. Jeffrey Epstein was zo iemand. En veel van de mensen in zijn directe omgeving. Het zou niet mogelijk moeten zijn voor wie dan ook om zo rijk te zijn, al was het alleen al om te voorkomen dat mensen het idee krijgen dat ze met alles weg kunnen komen. Dit systeem werkt niet.
Status
Vooral bij seksueel misbruik zorgt een dader zorgt er vaak voor dat het beeld wat mensen van hem hebben zo goed mogelijk is. Hij zorgt ervoor dat hij populair en geliefd is bij velen, zodat als iemand naar buiten komt met een verhaal over de dingen die hij met zijn slachtoffers doet diegene niet geloofd wordt. Het is daarom nogal van belang serieus te luisteren naar een kind die klaagt over het gedrag en aanrakingen van volwassenen. Plaats niemand op een voetstuk. Michael Jackson is wat mij betreft hét voorbeeld van iemand die misbruik maakte van het feit dat mensen hem zo onwaarschijnlijk ophemelden. Ouders lieten hun kinderen bij hem in bed slapen, omdat ze zich niet konden voorstellen dat hij daar slechte intenties bij kon hebben. En zelfs na het uitkomen van de documentaire Leaving Neverland zijn er nog steeds mensen die het zich niet kunnen voorstellen.
Kerk en familie
Lange tijd waren kerken letterlijk en figuurlijk heilig in ons land. Verhalen over misbruik werden door de (vooral katholieke) kerk in de doofpot gestopt en ze kwamen ermee weg omdat gelovigen er niet aan wouden dat de persoon die op zondag kwam vertellen over verhalen uit de bijbel diezelfde dag nog met zijn poten aan een kind had gezeten. Ik ben blij dat de verhalen tegenwoordig wél naar buiten komen. Dat is nog maar het begin. Het misbruik moet erkend en bestraft, maar belangrijker nog: moet helemaal stoppen. Whatever it takes.
Veel seksueel misbruik (maar ook fysiek en mentaal geweld) vind plaats binnen een gezin. Een gezin wordt vaak afgeschilderd als een veilige haven en ideaal gesproken zou dit ook zo moeten zijn. Maar veel slachtoffers van misbruik weten dat dit geen vanzelfsprekendheid is. Sommige slachtoffers die naar buiten durven komen worden niet geloofd door mede familie leden, wat echt verschrikkelijk is. Daarom is ook tijd om op te houden met het gezin als hoeksteen van de samenleving te zien. Een gezin kan een veilige haven zijn, maar ook een plek waar misbruikt wordt. Je kunt niet van het eerste uitgaan en verhalen er over af doen als onzin. Hou je oren en ogen open en luister naar je gevoel.
Ook in je eigen gezin.
Nog wat feitjes over Nederland
Vrouwen in het uitgaansleven of op festivals worden regelmatig zomaar betast.
Nederland scoort ook hoog op de ranglijst van kindersekstoerisme in Cambodja. Nederlanders staan op de derde plaats, gemeten naar aantallen gearresteerde kindermisbruikers. (2018)
Nederland is de belangrijkste speler in Europa en de tweede ter wereld bij de hosting van kinderpornografische beelden. Als alleen binnen Europa wordt gekeken is 51 procent van de kinderporno via Nederlandse netwerken oproepbaar, meldt het Meldpunt Kinderporno.
Volgens schattingen kijken minimaal 30.000 Nederlanders naar afbeeldingen van seksueel misbruik van minderjarigen. En niet al die mannen kennen pedofiele gevoelens.
Obed ::: 7 september 2019
